مطالب ارسالی توسط

اقتباس شیوه‌های روایتی هنر سنتی پرده‌خوانی در فیلم کوتاه

2021-06-08 /0 دیدگاه/در , /توسط

چکیده

 طبق اسناد و گزارش‌های موجود، می‌توان گفت هنر سنتی پرده‌خوانی طی قرن‌ها، عام‌ترین و محبوب‌ترین هنر تصویری داستان‌گو در میان عامه مردم ایران بوده و کارکردی شبیه به هنر مدرن سینما داشته است. هنر پرده‌خوانی واجد ویژگی‌ها و خصوصیات منحصربه‌فردی به لحاظ موضوعی و سبکی است که می‌توان با تبیین و شناخت این ویژگی‌های روایتی و تصویری، دست‌آوردهای قابل‌انتقال آن را در فیلم کوتاه ایرانی مورداستفاده قرارداد. این مقاله با توجه به وجود شباهت‌های قابل‌توجه میان هنر سنتی پرده‌خوانی ایران و هنر مدرن سینما در پی پاسخ به این سؤال است که دست آوردها و ویژگی‌های روایتی و سبکی هنر سنتی پرده‌خوانی چه هستند؟ و  چگونه می‌توان از آن‌ها در فیلم کوتاه ایرانی استفاده نمود؟ بدین منظور این پژوهش با استفاده از روش تحقیق تحلیلی- توصیفی و بر اساس نظریه‌ی « اقتباس سینمایی» بلا بالاش، نتیجه می‌گیرد، خصیصه‌ها و دست آوردهای هنر پرده‌خوانی- به لحاظ موضوعی و سبکی- که طی سالیان دراز حاصل و در میان ایرانیان شناخته‌شده و پذیرفته‌شده است این فرصت را برای فیلم‌سازان فیلم کوتاه ایرانی فراهم می‌آورد که ذائقه و نیاز مخاطبان خود را بهتر شناخته، شیوه‌های بیانی و  موضوعات موردعلاقه مردم ایران را که طی قرن‌ها در هنر پرده‌خوانی آزموده و متبلور شده است را مورداستفاده قرار دهند. به‌علاوه استفاده و ادامه سنت‌های روایتی و سبکی هنر پرده‌خوانی در فیلم کوتاه ایرانی سبب تکرار خصیصه‌ها و دستاوردهای هنر پرده‌خوانی به‌عنوان میراث و دست آوردی فرهنگی در مجموعه‌ای آثار خواهد شد که می‌تواند در شکل دادن سینمایی خاص و متمایز از فیلم‌های کوتاه کشورهای دیگر، نقش اساسی داشته باشد.

کلمات کلیدی

پرده‌خوانی، فیلم کوتاه ، بلا بالاش، روایت ، اقتباس سینمایی

پرده خوانی و فیلم کوتاه




دانلود مقاله

بررسی جنبه های حماسی در هنر قصه گوی تصویری پرده خوانی

2020-10-28 /0 دیدگاه/در , /توسط
پرده خوانی

 

پرده‌خوانی نوعی از قصه‌گویی حماسی با استفاده از پرده‌های نقاشی است که روی پرده‌ها صحنه‌هایی از داستان‌های حماسی، اسطوره‌ای و مذهبی ترسیم می‌شوند. تلفیق سه عنصر کلام، تصویر و اجرا (بازی­گری) باعث شده است که این هنر مؤثرترین و نمایشی‌ترین شکل قصه‌گوییِ حماسی در میان هنرهای سنتی ایران به­شمار آید. پرده‌خوانی، با وجود برخورداری از اوصاف منحصربه‌فرد، در مقایسه با دیگر هنرهای ایرانی، به‌طور دقیق بررسی نشده است. در این مقاله کوشش می­شود به مباحثی مانند چیستی ریشه‌های پرده‌خوانی و چگونگی اجرای آن و نیز بررسی جنبه‌های حماسی این هنر قصه‌گوی تصویری بپردازد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که سابقه و ریشة هنر پرده‌خوانی به پیش از اسلام و مشخصاً دوران ظهور مانی، پیام­بر نقاش ایرانی، بازمی‌گردد. پس از اسلام و به‌ویژه در روزگار صفویه، توجهی فراوان به پرده‌خوانی شد و این هنر توسعه یافت. زیرا به‌علتِ برخورداری از جنبه‌های حماسی، هنری وحدت‌بخش تلقی شد. براساسِ پژوهش‌ها، وجه حماسی این هنرِ دیرینه از روایت‌های شاهنامة فردوسی و حماسه‌های مذهبی (به‌عنوانِ متون و منابع اصلی روایت‌های پرده‌خوانان) اخذ شده است. حماسة موجود در روایت به دو رکن دیگر پرده‌خوانی یعنی نقاشی و بازی­گری وجهی حماسی بخشیده است؛ به‌گونه‌ای که می‌توان پرده‌خوانی را هنر حماسیِ قصه‌گوی تصویری نامید.



دانلود مقاله

قصه گوی حال و روز مردم

2020-09-14 /0 دیدگاه/در , , /توسط

قصه گوی حال و روز مردم

یادداشتی در باره مستند داستانی "محمد علی علومی؛ قصه گوی مردم"

دکترمجتبی مقصودی

مستند داستانی “محمد علی علومی؛ قصه گوی مردم” به کارگردانی مجید فدائی، روایتی مستند از نویسنده، اسطوره‌شناس، پژوهشگر و طنزپرداز معاصر ایرانی محمد علی علومی است که خود استاد علومی به عنوان راوی داستان، گوشه هایی از فرهنگ، سنت، تاریخ، وضعیت حال جامعه ایران را به تصویر می کشد که در لابلای این تصویرپردازی، روایتی ساده و بی غل و غش از زندگی این نویسنده ی توانا را نیز شامل می شود.

فیلم با حرکت قطار آغاز و با حرکت قطار در مسیر کویر و در لابلای سنگلاخ های کف ریل خاتمه می یاید. حرکت دائم این قطار و گردش تصویر دوربین گاه به جلو و گاه به عقب مسیر حرکت این قطار و درون کوپه ها، تصویری از گذشته، حال و آینده فرهنگ این مرز بوم را تداعی می کند که علیرغم همه ی مشکلات همچنان در حرکت و تغییر است؛ هر چند در گذر زمان بیش از آنکه به جلو و آینده نگاهی داشته باشد بیشتر به گذشته نظر داشته و گاه با مصائب و بروز مشکلات سرنشین اصلی آن یعنی استاد محمد علومی که راوی داستان پرنشیب و فراز این فیلم است غم زده از چنین حال و روزی  و در غم وضعیت مردم دچار کابوس و حسرت می شود.

مستند قصه گوی مردم پرتره ای آموزشی است که باید چند بار دید تا به فهم عمیق از چرایی انتخاب صحنه ها و روایت ها و داستان ها از سوی کارگردان پی برد. صحنه ها و لوکیشن های انتخابی در این فیلم از زندگی روزمره و اجتماعی مردم جدا نیست. بازار سنتی کرمان، حمام عمومی و قدیمی، آرامستان، سینما، آرایشگاه و گفتگوی بی آلایش با مردم کوچه و بازار و گوش دادن به تجربیات و درد دل مردم، راوی فیلم را به مخاطب دردآشنا تبدیل نموده که به پشتوانه آن به خلق آثار خود پرداخته و با افتخار وی را به قصه گوی مردم و راوی مردمی تبدیل کرده است.

روایت ساده و روان محمدعلی علومی در فیلم یک سا